kelenn

Définition, traduction, prononciation, anagramme et synonyme sur le dictionnaire libre Wiktionnaire.

Breton[modifier le wikicode]

Étymologie[modifier le wikicode]

Nom commun 1 :

Du vieux breton colaenn.
Du moyen breton quelenn[1].
À comparer avec les mots celyn en gallois, kelyn en cornique, cuileann en gaélique (sens identique).

Nom commun 2, nom commun 3 et verbe :

 Composé de ken et de lenn.
Du moyen breton quelen.
Du moyen breton quelenn[1].

Nom commun 1 [modifier le wikicode]

Mutation Collectif Singulatif
Non muté kelenn kelennenn
Adoucissante gelenn gelennenn
Spirante cʼhelenn cʼhelennenn

kelenn \ˈkeː.lɛn\ collectif

  1. Houx.
    • Ur vodenn gelenn a drouzas a-dreñv e gein. — (Jakez Riou, Geotenn ar Wercʼhez, Éditions Al Liamm, 1957, page 32)
      Un bosquet de houx fit du bruit derrière son dos.
    • […] e skeud ar gelennenn […]. — (Abanna, Bro Cʼhenidik, in Al Liamm, no 84, janvier-février 1961, page 8)
      À lʼombre du houx.

Dérivés[modifier le wikicode]

Nom commun 2[modifier le wikicode]

Mutation Singulier Pluriel
Non muté kelenn kelennoù
Adoucissante gelenn gelennoù
Spirante cʼhelenn cʼhelennoù

kelenn \ˈkeːlɛn\ féminin

  1. Conseil.
    • A-barzh nemeur ez eas dre ar vro ar brud eus e ouiziegezh , hag a bep korn e teued a voleadoù da cʼhoulenn kelenn digantañ o vezañ ma teue bep tro da vad ar pezh a vez graet diouzh e lavar. — (Amable-Emmanuel Troude et Gabriel Milin, Labous ar Wirionez ha marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, page 9)
      Sa réputation d’habileté se répandit bientôt dans le pays et de tous côtés on venait en foule pour le consulter, parce que tout réussissait à ceux qui suivaient ses conseils.
    • Hag, en gwirionez, piou a anavez gwellocʼh en pep kêr, pe en pep parroz, an den ar muia a zoare da anavezout ezommou ha cʼhoant ann dud, eget ar re a zo bet ganet ha maget ebars, ho d-eûs bepret bevet entouez ann dud hag a oar piou eo ar re a dle beza en penn ann traou evit ober pep tra gant furnez, reï kelennou mad da bep-hini, hag hen harpa hag hen difenn, pa ve ezomm ? — (François-Marie Luzel, Penoz eman ann traou, Supplément de l’Écho de Morlaix, du 4 juillet 1874)
      Et, en vérité, qui connaît mieux, dans chaque commune, l’homme le plus propre pour être instruit des vœux et des besoins des habitants, que ceux qui sont nés et élevés dans le pays et savent bien quels sont ceux qu’il convient de mettre à la tête des affaires (de l’administration), pour tout diriger avec sagesse, donner de bons conseils à chacun, et l’appuyer et le défendre, au besoin ?

Nom commun 3[modifier le wikicode]

Mutation Forme
Non muté kelenn
Adoucissante gelenn
Spirante cʼhelenn

kelenn \ˈkeːlɛn\ masculin

  1. Enseignement, leçon.
    • Serret ivez ar skolioù germanek ha berzhet ar cʼhelenn prevez en alamaneg. — (Erwan Bregar, Suz-Tirol, in Al Liamm, no 62, mai-juin 1957, page 36)
      Les écoles en langue germanique sont fermées aussi et l’enseignement privé en allemand est interdit.
  2. (Par extension) Discipline, didactique.

Verbe [modifier le wikicode]

kelenn \ˈkeːlɛn\ (voir la conjugaison), base verbale kelenn-

  1. Enseigner.
    • E miz cʼhwevrer e teuas da Vreizh d’ober war e dro e cʼhoar henañ Janed a veze o kelenn ar galleg en ur skol-stad e Moskov. — (Jarl Priel, Va zammig buhez, Éditions Al Liamm, 1954, page 174)
      En février, sa sœur aînée Jeanne, qui enseignait le français dans une école publique à Moscou, vint en Bretagne s’occuper de lui.
  2. (Par extension) Initier.

Synonymes[modifier le wikicode]

Dérivés[modifier le wikicode]

Références[modifier le wikicode]

  1. a et b Jehan LagadeucCatholicon, Tréguier, 1499