karrez
Breton[modifier le wikicode]
Étymologie[modifier le wikicode]
Nom commun [modifier le wikicode]
Mutation | Singulier | Pluriel |
---|---|---|
Non muté | karrez | karrezioù |
Adoucissante | garrez | garrezioù |
Spirante | cʼharrez | cʼharrezioù |
karrez \ˈka.rːe(s)\ masculin
- (Géométrie) Carré.
- Ur cʼharrez zo ur romb hag ur skwergorneg war un dro. — (Joël Malaval, Denise Courbon & alii, Matematik 6vet, traduit par Yann-Lug ar Gall, TES, 2008, page 209)
- Un carré est à la fois un losange et un rectangle.
- Dilavar e vane ar placʼh, he selloù kollet en oabl o teñvalaat e karrez al lomber, kinklet gant ur steredenn, hag edomp hon daou moarvat o sellout outi. — (Youenn Gwernig, Kleier an trecʼh, in Al Liamm, no 132, janvier-février 1969, page 21)
- La fille restait silencieuse, les yeux perdus dans le ciel s’obscurcissant dans le carré de la lucarne, orné d’une étoile, et nous étions nous-deux sans doute en train de la regarder.
- Ur cʼharrez zo ur romb hag ur skwergorneg war un dro. — (Joël Malaval, Denise Courbon & alii, Matematik 6vet, traduit par Yann-Lug ar Gall, TES, 2008, page 209)
- (Algèbre) Carré, produit d’un nombre par lui-même.
- Stokell ar jederezig a lak da gaout an niver pozitivel (pe un talvoud tostaet anezhañ) a anavezer e garrez. — (Joël Malaval, Denise Courbon & alii, Matematik 4re, traduit par Yann-Lug ar Gall, TES, 2006, page 51)
- (Marine) Carré.
- Karrez an ofiserien, er bourzh-mañ, a zo kempennet ken brav ha war ur mordreizher bras. — (Roparzh Broudig, Gwionvarcʼh ar pesketaer, in Al Liamm, no 93, juillet-août 1961, page 273)
- Le carré des officiers, à ce bord, est aussi joliment arrangé que sur un grand paquebot.
- Karrez an ofiserien, er bourzh-mañ, a zo kempennet ken brav ha war ur mordreizher bras. — (Roparzh Broudig, Gwionvarcʼh ar pesketaer, in Al Liamm, no 93, juillet-août 1961, page 273)
- Carreau.
- Karrezioù sklaer, aes o dilouzañ, a voe pavezet al leur ganto. — (Malo Bouëssel du Bourg, Amann, Amen, in Al Liamm, no 386, mai-juin 2011, page 13)
- Le sol fut pavé de carreaux clairs, faciles à nettoyer.
- Karrezioù sklaer, aes o dilouzañ, a voe pavezet al leur ganto. — (Malo Bouëssel du Bourg, Amann, Amen, in Al Liamm, no 386, mai-juin 2011, page 13)
Dérivés[modifier le wikicode]
Adjectif [modifier le wikicode]
Mutation | Forme |
---|---|
Non muté | karrez |
Adoucissante | garrez |
karrez \ˈka.rːe(s)\
- (Géométrie) Carré, de forme carrée.
- Kordennet ur penn anezhi ( ar roued ) war dammoù lej karrez kreñv a-walcʼh. — (Frañseza Kervendal, Ur Penn-Sardin war vor, in Barr-Heol, no 47-8-9, mars, juin, septembre 1966, page 28)
- Une extrémité du filet fixé sur des morceaux de liège carrés de façon assez solide.
- Peadra oa, anat eo, da lakaat ar Stad da zispakañ tout he rikamanoù, – bonedoù ront pe garrez, saezoù ruz, kasketinier alaouret, kepioù jañdarmeed ha mindrailherezoù – kement tra a ra nerzh al lezenn ! — (Per Denez, Pevar bloaz eus hor buhez, in Skrid, no 31, deuxième trimestre 1982, page 4)
- Il y avait de quoi, bien entendu, de faire déployer tous ses ornements à l'État, – bonnets ronds ou carrés, robes rouges, caquettes dorées, képis de gendarmes et mitraillettes – tout ce qui fait la force de la loi !
- Kordennet ur penn anezhi ( ar roued ) war dammoù lej karrez kreñv a-walcʼh. — (Frañseza Kervendal, Ur Penn-Sardin war vor, in Barr-Heol, no 47-8-9, mars, juin, septembre 1966, page 28)
- (Algèbre) Carré, qui a rapport avec le carré d’un nombre.
- E maner Kêr-Uhel, ma ra ennañ e annez ma mignon Fransez, ’n kichen eul levraoueg gwerniset kaer ganti tri droatad karrez a voger, eun daolenn goz dislivet ma ’z eo skeudennet warni holl vroiou ar Cʼhuz-Heol. — (Paotr Juluen, An Tornaod, Mouladuriou Arvor, Gwengamp, 1935, page 12)
- Dans le manoir de Kêr-Uhel, où demeure mon ami Fransez, à côté d’une bibliothèque, vernissant bellement trois pieds carrés de mur, un vieux tableau décoloré sur lequel sont représentés tous les pays de l’Occident.
- E maner Kêr-Uhel, ma ra ennañ e annez ma mignon Fransez, ’n kichen eul levraoueg gwerniset kaer ganti tri droatad karrez a voger, eun daolenn goz dislivet ma ’z eo skeudennet warni holl vroiou ar Cʼhuz-Heol. — (Paotr Juluen, An Tornaod, Mouladuriou Arvor, Gwengamp, 1935, page 12)
Prononciation[modifier le wikicode]
- Nantes (France) : écouter « karrez [Prononciation ?] » (niveau moyen)
Références[modifier le wikicode]
- ↑ Jehan Lagadeuc, Catholicon, manuscrit, 1464
- ↑ Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Le Chasse-Marée, Douarnenez, 2003, page 373a
- ↑ Martial Ménard, Devri : Le dictionnaire diachronique du breton, 2018 → consulter cet ouvrage