χρόνος

Voir aussi : Χρόνος

Grec

Étymologie

Du grec ancien χρόνος, chrónos.

Nom commun

Cas	Singulier		Pluriel
Nominatif	ο	χρόνος	οι	χρόνοι
Génitif	του	χρόνου	των	χρόνων
Accusatif	τον	χρόνο	τους	χρόνους
Vocatif		χρόνε		χρόνοι

χρόνος chrónos \ˈxɾɔ.nɔs\ masculin

1. Temps (qui passe).
2. An, année (pluriel : οι χρόνοι et τα χρόνια; génitif pluriel alternatif : χρονών ou χρονώ)
   • Είναι δύο χρονών.

   Il a deux ans.

Synonymes

• καιρός (1)
• έτος, χρονιά (2)

Dérivés

• χρονιά
• χρονιάρης
• χρονιάρικος
• χρονιάτικος
• χρονικός
• χρονίζω
• χρόνιος
• χρονοβόρος
• χρονογράφος
• χρονοδιάγραμμα
• χρονοδιακόπτης
• χρονολογία
• χρονόμετρο
• χρονοντούλαπο
• χρονοτριβώ
• χωροχρόνος
• αναχρονισμός
• βραχύχρονος
• ημίχρονο
• ισόχρονος
• κοψοχρονιά
• μακρόχρονος
• προτερόχρονος
• πολύχρονος
• Πρωτοχρονιά
• σύγχρονος
• ταυτόχρονος
• υστερόχρονος

Références

• Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Fondation Manolis Triantafyllidis, 1998 (χρόνος)

Grec ancien

Étymologie

Étymologie obscure ;

1. Apparenté à χείρ, kheír (« main, ce qui saisit ») avec l’idée abstraite de « ce qui contient tout ».
2. Apparenté à χραίνω, khraínô (« toucher ») et donc χράω, khráô (« frapper, désirer ») avec la même dérivation sémantique qui est dans καιρός, kairós (« temps opportun, occasion »). Pour le sens de « temps opportun », comparer avec le latin occasio de occido.

Nom commun

Cas	Singulier		Pluriel		Duel
Nominatif	ὁ	χρόνος	οἱ	χρόνοι	τὼ	χρόνω
Vocatif		χρόνε		χρόνοι		χρόνω
Accusatif	τὸν	χρόνον	τοὺς	χρόνους	τὼ	χρόνω
Génitif	τοῦ	χρόνου	τῶν	χρόνων	τοῖν	χρόνοιν
Datif	τῷ	χρόνῳ	τοῖς	χρόνοις	τοῖν	χρόνοιν

χρόνος, khrónos \kʰró.nos\ masculin

1. Temps, durée.
   • πρῶτον μὲν τὸν Πειραιᾶ ἐτειχίσαμεν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ, εἶτα τὸ μακρὸν τεῖχος τὸ βόρειον — (Démosthène, Περὶ τῆς πρὸς Λακεδαιμονίους εἰρήνης)

   • Ὅσον ζῇς φαίνου
     μηδὲν ὅλως σὺ λυποῦ·
     πρὸς ὀλίγον ἐστὶ τὸ ζῆν.
     τὸ τέλος ὁ χρόνος ἀπαιτεῖ. — (Επιτάφιος του Σείκιλου)

     Tant que tu vis, brille !
     Ne t’afflige absolument de rien !
     La vie ne dure guère.
     Le temps exige son tribut.

2. Année, âge.
   • ὁ μακρὸς ἀνθρώπων χρόνος — (S.Ph. 306)
3. Délai, retard.
4. Modèle:gram Temps d’un verbe.
5. Mesure de temps.
6. Temps, quantité (d’une voyelle, d’une syllabe, etc.)

Synonymes

• αἰών (« âge, durée de vie »)
• καιρός (« temps opportun, bon moment »)

Dérivés

• ἄχρονος
• δίχρονος
• ἰσόχρονος
• ὁμοιόχρονος
• σύγχρονος

Dérivés dans d’autres langues

• Grec : χρόνος
• Anglais : chrono-
• Français : chrono-

Références

• Anatole Bailly, Abrégé du dictionnaire grec-français, Hachette, 1901 → consulter cet ouvrage
• « χρόνος », dans Henry Liddell, Robert Scott, An Intermediate Greek-English Lexicon, Harper & Brothers, New York, 1889 → consulter cet ouvrage