Aller au contenu

Annexe:Liste de proverbes en espéranto

Définition, traduction, prononciation, anagramme et synonyme sur le dictionnaire libre Wiktionnaire.

Le recueil de proverbes en espéranto de Ludwik Lejzer Zamenhof est l'une des bases de la culture attachée à l'espéranto. Ce recueil était initialement un projet inachevé de son père, Markus Zamenhof, qui voulait créer un recueil de proverbes en cinq langues (mais sans l'espéranto). Certains sont devenus très populaires dans la phraséologie et les œuvres en espéranto.

Exemples :

  • Ne ŝovu vian nazon en fremdan vazon.

Ne glisse pas ton nez dans un vase étranger. (Ne te mêle pas des affaires des autres.)

  • Oni ne povas kontentigi la katon kaj la raton.

On ne peut pas contenter le chat et le rat. (Il n'est pas facile de contenter l'un et l'autre.)

Proverbes de Marjorie Boulton

[modifier le wikicode]

Plus tard, d'autres espérantistes ont inventé des proverbes, parmi lesquels les plus brillants sont ceux de Marjorie Boulton, tels que :

  • Lernado era, era, era : kaj vi iam estos klera.

Apprentissage petit, petit, petit : et un jour vous serez instruit.

  • Malforta kandelo venas : mallumo jam ne tute plenas.

Une faible chandelle arrive : déjà l'obscurité n'est plus totale.

  • Kiu tro certas pri sia vero, kreas inferon sur la tero.

Celui qui est trop sûr de sa vérité, crée l'enfer sur la Terre.

  • Timigu min, kaj mi obeos honte ; konvinku min, kaj mi obeos volonte.

Faites-moi peur, et j'obéirai honteusement ; convainquez-moi, et j'obéirai volontairement.

  • Ke knabo ŝtelis prunon, ne nigrigos la sunon.

Qu'un garçon ait volé une prune, n'obscurcira pas le soleil.

  • Ĉion beligas arda amo ; hipopotaminon por hipopotamo.

Tout est embelli par un amour ardent ; même une hippopotame pour un hippopotame.

  • Prudento ektimas, se promesoj senlimas.

La raison prend peur, si les promesses sont sans limites.

  • Ore belas la fazano ; blue belas genciano.

C'est doré que le faisan est beau ; c'est bleue que la gentiane est belle.

  • Pli bone violetoj al persono, ol orkideoj al tombŝtono.

Mieux vaut offrir des violettes à une personne, que des orchidées à une pierre tombale.

  • Esploru la kavernon, sed portu lanternon.

Explore la caverne, mais porte une lanterne.

  • Kiu neniam estimas, lia spirito ŝlimas.

Qui n'estime jamais, son esprit glisse dans la fange.

  • Multaj miloj iĝas milionoj. Beaucoup de milliers font millions. '(Les petits ruisseaux font les grandes rivières)
  • Se iel flugus talpoj, ili flugus super Alpoj.

Si les taupes pouvaient voler, elles voleraient au-dessus des Alpes.

  • Vinoj kolektiĝas en la kelo, kiel volumoj en la libroservo de UEA.

Des vins sont rassemblés dans la cave, comme des volumes dans la librairie de l'Association universelle d'espéranto

Autres proverbes

[modifier le wikicode]

Proverbes d'auteurs divers ou inconnus :

  • Kiaj kolegoj, tiaj kutimoj.

Qui se ressemble s'assemble.

  • Malgranda aspekte, sed granda intelekte.

Petit par la taille, mais grand par l'intellect.

  • Malgranda pezo, sed granda prezo.

Petit poids, mais gros prix.

  • Faro farinton rekomendas.

L’acte recommande son auteur.

  • Kia estas via laboro, tia estas via valoro.

C'est par votre travail que l'on voit votre valeur.

  • Laŭ la frukto oni arbon ekkonas.

Selon le fruit on connaît l'arbre.

  • Leĝo estas cedema : kien vi deziras, ĝi iras.

Une loi est docile : elle va où vous désirez qu'elle aille.

  • Kia naskinto, tiaj naskitoj.

Tel père, tel fils

  • Fleksu arbon dum ĝia juneco.

Pliez un arbre pendant sa jeunesse.

  • Kiu fosas sub alia, falos mem en la foson.

Celui qui creuse un trou sous quelqu'un d'autre, tombera lui-même dans le trou.

  • Ne fidu amikon, kiu havas jam flikon.

Ne faites pas confiance à un ami déjà rapiécé.

  • Timu lupon edukitan kaj malamikon repacigitan.

Craignez un loup éduqué et un ennemi apaisé.

  • Gardu min Dio kontraǔ amikoj, kontraǔ malamikoj mi gardos min mem.

Dieu me protège contre mes amis, contre mes ennemis je me protègerai seul.

  • La forestanto ĉiam estas malprava.

L'absent a toujours tort.

Proverbes français

[modifier le wikicode]

Équivalents espérantophones de proverbes français :

La riĉaĵo ne liveras la feliĉon

Se malsato turmentas, lupo timon ne sentas.

Eĉ plej granda malbono al bono kondukas.

Rido matene, ploro vespere

Unueco donas forton.

Morgaŭo estas la amata tago de mallaboruloj.

Por bona vino, ŝildo ne bezona.

Kiu sin enjungis, devas tiri.

Se la ĉielo falus al tero, birdokapto estus facila afero.

Al la fiŝo ne instruu naĝarton.

Kiam kato promenas, la musoj festenas.

Rajdi sur ĉevalo, oni ne lernas sen fali.

Eĉ plej ruza vulpo, en kaptilon falas.

Plej bone ridas, kiu laste ridas.

Forĝu feron dum ĝi estas varmega.

Ĉiu abomenaĵo trovas sian adorantaron.

De nenihavanto eĉ reĝo nenion ricevos.

Unu kukolo printempon ne venigas.

En malsata familio mankas harmonio.

Plej juna katido musojn jam pelas.

La tuta ludo ne valoras kandelon.

Balaaĵo el korto eksteren ne elportu.

Oni elbatas kojnon per kojno.

Ne estas oraĝo sen fulmo.

Kuraĝa koro, povas ĉion.

Kio konvenas al sciuro ne konvenas al vulturo.

Ŝlosilo uzata ruston ne konas.

Ŝtelisto ŝteliston ne perfidas.

Kiam nokto vualas, ĉiuj koloroj egalas.

Inter blinduloj, reĝas strabuloj.

Ne falas frukto malproksime de l' arbo.

Amo kaj puno loĝas komune.

Korniko vundita propran voston timas.

La mono servas bone, kaj komandas malbone.

Kiu ne riskas, tiu ne gajnas.

Kiu semas venton, rikoltos fulmotondron.

Ĉe botisto la ŝuo estas ĉiam kun truo.

Pasero kaptita, estas pli bona ol aglo kaptota.

Pli bone estas enviigi ol kompatigi.

Longe ĉerpas la kruĉo, ĝis ĝi fine rompiĝas.

Mono odoron ne havas, sian devenon ne diras.

Okazo kreas ŝteliston.

Ne ĉio brilanta estas diamanto.

Peke akirita ne estas profita

Homo senpeka neniam ekzistis

Malsaĝulo kaj infano parolas la veron

Liens externes

[modifier le wikicode]